Historia muzyki ROKOKO i OKRES PRZEDKLASYCZNY

ROKOKO

1. Rococo – fr. Muszla, termin stosowany dla określenia sztuki, mady, obyczajów późnego baroku. Przewartościowanie ideałów, nadmiar ornamentyki, szczególna wykwintność.

2. Styl galant – rokoko w muzyce. Elegancki, wytworny. Wykorzystywanie lekkiej faktury, rezygnacja z polifonii, wykorzystywanie melodyki ornamentalnej, figuracyjnej, popisy wirtuozowskie. Przede wszystkim muzyka instrumentalna (klawesyn) i przejmujące jej cechy gatunki wokalne (motet)

A\ homofonia – jedna melodia główna o budowie okresowej, harmonika dur-moll,

B\ lekki, śpiewny charakter, śpiewna melodyka, ornamentacja

C\ pierwiastek uczuciowy w muzyce, wirtuozowski charakter utworów

D\ dążenie do uproszczenia języka i formy muzycznej

3. Klawesyniści – Francois Couperin, Jean-Philippe Rameau (Francja), Domenico Scarlatti (Włochy), C.P.E. Bach, J.Ch. Bach, George Telemann (Niemcy)– wykształcenie nowoczesnej faktury klawesynowej (podstawa dla późniejszej fortepianowej, homofonia, akompaniament oparty na zasadach harmonii, figuracje, ornamentyka,. Bas Albertiego, krzyżowanie rąk

4. Suita – popularna, nie tylko tańce, ale też odcinki nie taneczne oraz miniatury.

5. Nowa forma – Scarlatti – sonata lub essercizio (ćwiczenie) – dydaktyczny charakter, jednoczęściowe (wewnętrzny podział – materiał wyjściowy, modyfikacje, konkluzja), kontrast dwóch tematów

6. Utwory kameralne na składy mieszane, – flet, obój, smyczki i dęte

7. Muzyka orkiestrowa – tendencje do wykształcenia jednolitego brzmienia, stabilizowanie składu. Popularność zyskują – koncert solowy – symfonia.

OKRES PRZEDKLASYCZNY

1. Szkoła Manheimska

   • Ignaz Holzbauer, Jan Vaclav Stamic, Francisek Xavier Richter, Karl Stamic, Karl Cannabich, Wilhelm Cramer

   • Osiągnięcia:

A\ Wykształcenie pierwszej orkiestry symfonicznej oraz wypracowanie pierwszych zasad instrumentacji z klasyczną trójplanowością (1. linia melodyczna –skrzypce I, flety, oboje; 2. tło harmoniczne – skrzypce II, altówki, rogi; 3. podstawa harmoniczna – wiolonczele, kontrabasy, kotły). Odrzucono technikę basso continuo

B\ Wytworzenie formy cyklu sonatowego, czteroczęściowego ( I. Allegro sonatowe z dualizmem tematycznym, II. Powolna, III. Menuet, IV. Finał presto )

C\ Wytworzenie różnych gatunków opartych na cyklu sonatowym– symfonia, koncert, muzyka kameralna

D\ Temat symfoniczny przydatny do wykorzystania w allegrze sonatowym

E\ Pogłębienie wyrazu uczuciowego, zmiany dynamiczne ściśle określone

F\ Technika homofoniczna

2. Opera – Christoph Willibald Gluck

   • syn leśnika, wykształcenie muzyczne (wiolonczela, skrzypce, organy, fortepian, chór, tancerz, kompozytor, dyrygent.

   • Reforma operowa – eksponowanie dramatycznych wartości libretta. Dotyczyła baletu i opery. Punktem wyjścia była opera seria.

   • Pierwsze opery reprezentuj styl neapolitański – popisowe arie, recytatywy, sinfonie oderwane od całości (np. „Demofoonte”, „Poro” )

   • Późniejsze (np. „Titus”, „Tetide” ) mało uwagi dla wyrazu emocjonalnego

   • Współpraca z poetą Ranierim de Calzabigi doprowadziła do powstania reformy baletowej ( „Don Juan”) i operowej („Parys i Helena” , „Orfeusz i Eurydyka” – włoskie; „Armida” , „Ifigenia w Aulidzie” – francuskie )

   • Pierwsza zreformowana oprera – „Orfeusz i Eurydyka”

   • Główne założenia Glucka:

A\ Cały tekst operowy oparty o jeden rdzeń dramatyczny, usuwa dygresje by nie zaciemniać głównego wątku

B\ Szlachetna prostota wyrazu, nawiązania do dramatu starożytnego (ta prostota)

C\ Odrzuca dotychczasową koncepcję opery polegającą na luźnym uszeregowaniu numerów operowych. Podstawę konstrukcji stanowi scena.

D\ Każdej postaci stara się nadać pewne cechy za pomocą charakterystyki muzycznej – motywy przewodnie

E\ Tylko recytatyw accompagniato i aryjny (secco nie), dążył do zatarcia różnicy pomiędzy recytatywem a arią (z obawy przez rozbiciem toku akcji)

F\ Ograniczył elementy popisowe, łączył recytatyw z chórem,

G\ Duża rola orkiestry – dąży do powiązania uwertury z operą (wtopiona w początek pierwszego aktu, bez zakończenia), ważna funkcja kolorystyczna, dominująca rola kwintetu. Czasem poszerza zespół („Orfeusz” – harfa, rożek angielski ; „Ifigenia na Taurydzie” – flet piccolo, bęben. Jednak podstawa to kwintet.

H\ Wystawienie „Ifigieni w Aulidzie” przeczyniło się do wznowienia sporo buffonistów i antybuffonistów w dyskusji między gluckistami a piccinistami (G.Piccini – opera właska)

I\ Gluck pisał również inne utwory: sinfonie, sonaty, duety, kompozycje religijne